آسانسور و راحتی
با کمی تامل به تاریخ صنعت و تغییر و تحولات به وجود آمده در علم بشری در طی این سالها و پس از انقلاب صنعتی می بینیم که بشر همواره از علم به عنوان یک فاکتور بسیار مهم در جهت پاسخگویی به بسیاری از مجهولات دنیای اطراف خود بکار می برد .
که تماما در جهت حفظ آرامش و ایجاد راحتی خلق شده اند. بحث آسانسور و بالابر هم از این قایده مستثنی نیست.
و همچنین از علم خود در جهت ایجاد راحتی و انجام سریع‌تر امور و در نهایت سرعت بخشیدن به زندگی انسان بهره برده و می برد و در این میان یکی از آن ابزاری که در سایه تلاش علمی بشر در خدمت انسان به کمک تعلق بشر در آمده صنعت ساخت و طراحی و نصب آسانسور است که نقش بسزائی در بسیاری از امور زندگی و کمک به انسان دارد .
مانند حمل بارهای سنگین و حمل بارهای بیمارستانی و حمل
مسافرین در ساختمان بالای ۵ طبقه به ویژه آسمان خراش و برج ها و حمل مصالح و بسیاری از کارهایی که در صورت نبودن آن انسانمی بایستی رنج محنت بسیار متحمل می شد برای انجام آن .
تعریف آسانسور : آسانسور وسیله ای دائمی برای بالا بردن بین و سطح توقف یا بیشتر است . این وسیله شامل کابین برای حمل مسافرین و یا بار است که حداقل قسمتی از آن در داخل ریلهای راهنمای صلب که به صورت عمودی با مورب با زاویه کمتر از درجه نسبت به محور قائم نصب شده حرکت می کند .
طبقه بندی آسانسورها بر اساس نوع رانش :
۱-آسانسور برقی
۲-آسانسور هیدرولیکی
۳-آسانسور پنوماتیکی
آسانسور های هیدرولیک
ویژگی
های آسانسور هیدرولیک :
آسانسور های هیدرولیک در ظرفیت های مختلف با طول مسیر
حرکت کم به کار گرفته می شوند و معمولاً در ظرفیت های بالا نسبت به انواع کششی
مقرون به صرفه تر می باشند.
حرکت نرم و روان و قابلیت تنظیم سرعت ، دقت توقف در تراز طبقه ، شروع و خاتمه حرکت بدون شوک از مزایای این نوع آسانسورها می باشد . عدم نیاز به پیش بینی موتورخانه در بالای چاه و امکان قرار دادن آن در فضای دورتری از چاه نیز از مزیتهای این نوع می‌باشد .
جک باید دارای شیر اطمینان مخصوص باشد در صورتیکه از نوع غیرمستقیم باشد کابین باید مجهز به سیستم ترمز اضطراری (پاراشوت) و کاورنر باشد .
چاه جک (در صورت وجود) باید نسبت به نفوذ آب مقاوم شده و با دقت شاقولی ۲۵ میلی متر در ارتفاع ۳ متر اجرا گردد .
ابعاد و نحوه اجرای چاه جک و یا سازه های مختلف اطراف چاه آسانسور
(متناسب با نوع جک و سیستم حرکت کابین) باید از شرکتهای معتبر آسانسور اخذ شود .
سایر الزامان مانند محاسبه تعداد ، ظرفیت ، جابجایی که
برای آسانسورهای کششی مقرر شده ، برای آسانسورهای هیدرولیک نیز لازم الاجرا می
باشد .
آسانسور برقی ممکن است دارای :
الف : رانش کششی (Traction Drive) : که سیم بکسل را بعلت اصطکاک با شیارهای قلکه کششی که متصل به
گیربکس است به حرکت در می آید .
ب : رانش مثبت : که آسانسور توسط زنجیر یا سیم بکسل بعلل
دیگری غیر از اصطکاک بحرکت در می آید .
پ : رانس با موتور مغناطیسی خطی (LSM) : که نیروی محرک به توسط کویلهائی که بطور خطی آرایش داده شده
اند بطور مستقیم یا غیرمستقیم به کابین یا ورزنه تعادل اعمال شود
.
قطعات اصلی آسانسورهای الکتریکی عبارتند از :
الف)وسایل تعلیق کاری کابین وزنه تعادل که می تواند سیم
بکسل فولادی و یا زنجیر باشد .
ب)وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل :
– موتور الکتریکی
– گیربکس
– ترمز
نکاهی بر تاریخچه آسانسور و بالابر
آسانسور یکی از ابتدائی‌ترین ماشین‌های ساده ساخت دست بشر است که همواره به کمک او آمده‌است.
در آمده که ویتروس، معمار رومی، ۲۶ سال قبل از میلاد در نوشته‌های خود از وسایلی نام برده‌است که ۲۳۶ سال قبل از میلاد در جا به جایی وسایل در بناها استفاده می‌شده‌است.
اولین آسانسورهای باری قرقره‌ای در آن دوران اختراع گردید و با یک حرکت تکاملی دراز مدت، مسیرهای دشوار رشد دانش علمی و فنی و تجربیات در این زمینه به صورتی مداوم تاکنون طی کرده‌است. استفاده از آسانسورهای مسافربری و باری به قرون وسطی در استحکامات نظامی بر می‌گردد، که جهت جا به جایی آن از نیروی انسان یا حیوانات اهلی استفاده می‌گردید.
هم‌زمان با توسعه تمدن و با رشد اقتصادی و توسعه فنی و علمی کشورها و با همکاری فنی با یکدیگر، دانش فنی سیستم‌های حمل و نقل عمودی نیز توسعه سریعی یافت.
پایه‌گذار علمی و طراح آسانسورهای امروزی، دانشمند و ریاضی‌دان بزرگ، آتوود است. ماشین آتوود عبارت است از دو وزنه‌ای که با یک نخ به یکدیگر مربوط می‌شوند و روی فلکه ای، وزنه‌های فوق به بالا و پایین حرکت می‌کنند.
از بررسی معماری ساختمان‌ها در گذشته می‌توان فهمید که در گذشته توان ساخت ساختمان‌های بلند وجود داشته‌است ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پله‌های بسیار بوده‌باشد.
این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی ایمنی را در بالابر با به‌کارگیری چرخی ضامن‌دار که در صورت پاره‌شدن اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف می‌کرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پرده‌برداری شد، مقدمه‌ای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود.
ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور می‌گوید: رفتیم به مریض‌خانه سنت توماس … از مرتبه‌های زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اتاق زیر می‌کشند به مرتبه بالا می‌برند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند.